Suriye’deki 61 yıllık Baas rejimi çöktü

Suriye'de 1963'de iktidara gelen Baas Partisinin 61 yıllık kanlı iktidarı, 2011'de özgürlük talebiyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılmak istenmesiyle patlak veren iç savaşta, başkent Şam'ın rejimin kontrolünden çıkmasıyla çöktü.

Suriye'nin başkenti Şam'da göstericilerin kilit öneme sahip yerleşkelere girmesiyle Beşşar Esed rejimi kentin kontrolünü büyük ölçüde kaybetti. Suriye'de silahlı grupların Şam'ın güney banliyölerine girmesinin ardından rejim güçleri pek çok noktadan çekilmeye başladı. Göstericiler akşam saatlerinde başkentin birçok mahallesinde rejime karşı ayaklanırken rejim güçleri, Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekildi. Kritik öneme sahip bu yerleşkelere göstericilerin girmesiyle rejim, başkentte büyük ölçüde kontrolü kaybetti. Şam'da rejimle özdeşlesen ve işkenceleriyle bilinen Sednaya Hapishanesi'ndeki tutsaklar da cezaevini basan göstericiler tarafından kurtarıldı. Suriye'de rejim karşıtı silahlı gruplar, Esed rejiminin kontrolü kaybettiği Şam'a girdi.       Rusya Dışişleri Bakanlığı: Beşşar Esed ülkeyi terk etti Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Suriye'deki son gelişmeler değerlendirildi. Suriye'deki durumun "dramatik ve endişe verici" olduğu savunulan açıklamada, "Esed ve silahlı çatışmaya katılan güçler arasında müzakerelerin yapıldığı" iddia edildi. Açıklamada, "Müzakereler sonucunda Esed, iktidarı barış yoluyla devretme talimatını vererek, görevden ayrılma kararı aldı ve ülkeyi terk etti. Rusya, bu müzakerelerde yer almadı." ifadelerine yer verildi. 61 yıllık Baas rejimi çöktü Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye'de 1963'te darbeyle iktidara geldi. 1970'de yılında parti içi darbeyle Beşşar Esed'in babası Hafız Esed iktidarı ele geçirerek, 1971'de Suriye Devlet Başkanı oldu. Beşşar Esed ise, babasının ölümü üzerine 2000'de Baas rejiminin başına geçti.       Esed ve Baas iktidarı, rejim karşıtı grupların başkent Şam'a girmesiyle sona erdi. Suriye'de 2011 yılında özgürlük talebiyle halk hareketleri başlarken rejim kitlelere şiddet kullanarak müdahale etti. Binlerce kişinin öldürüldüğü rejim müdahaleleri, süreci iç savaşa dönüştürdü. Silahlı muhalif gruplar uzun bir mücadeleye girerken, rejim uluslararası baskılara rağmen sorunun diplomasi ve barışçıl yollardan çözümüne yanaşmadı. Suriye'de 27 Kasım'da yoğunlaşan çatışmaların ardından ülkede Halep, İdlib, Hama'dan başlayarak pek çok bölgede kontrolü kaybetti. Son olarak başkent Şam'da halkın da sokaklara dökülmesiyle rejim güçleri, kamu kurumları ve sokaklardan çekilmeye başlarken rejim karşıtı gruplar kent merkezinde kontrollerini artırdı. 61 yıllık kanlı Baas rejimi ve 53 yıllık Esad ailesi iktidarı sona ermiş oldu. Çöken rejimin başbakanından açıklama Beşşar Esed iktidarının Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, sosyal medya hesabından paylaştığı video mesajında, "Suriye'de halkın seçeceği bir hükümetle çalışmaya hazır olduklarını ve her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını" belirtti. Kamu mallarına zarar verilmemesi çağrısında bulunan Celali, "Kimseye dokunmayacağını söyleyen ve bize elini uzatan muhaliflere elimizi uzatıyoruz." dedi. Celali, "Suriye tüm Suriyelilerin. Bu ülke normal bir ülke olabilir, bu ülke komşularıyla ve dünyayla iyi ilişkiler kurabilir. Bu tercih, Suriye halkının seçeceği yönetime kalmış. Biz, seçilecek yeni yönetimle işbirliğine hazırız. Onlara her türlü desteği sağlayıp devlet dosyalarını kolayca onlara aktarmaya hazırız." ifadelerini kullandı. Heyet Tahrir Şam lideri Ahmet eş-Şera'dan açıklama Rejim karşıtı silahlı grup Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera (Ebu Muhammed el-Culani), sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Şam'da kamu kurumlarına yaklaşılmaması konusunda uyarıda bulunarak, "Bu kurumlar resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır." dedi. Şera, "Kamu kurumlarına yaklaşmak kesinlikle yasaktır. Bu kurumlar, resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır. Havaya ateş açılması da yasaktır." ifadelerini kullandı. Halk, kanlı rejimin sembolü olarak gördüğü Hafız Esed heykellerini yıktı Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin çökmesi ve Esed ailesi döneminin sona ermesiyle ülkenin çeşitli kentlerinde Beşşar Esed'in babası Hafız Esed'in heykelleri yıkıldı. Suriye'de rejim karşıtı gruplar ile Beşşar Esed güçleri arasındaki çatışmaların yoğunlaşması ve ülkenin en büyük kentlerinin rejimin kontrolünden çıkmasıyla sokağa dökülen kitleler, birçok yerde Hafız Esad heykellerini yıkarak oğlu Beşşar'ın resimlerini parçaladı. Başkent Şam'dan Esed ailesinin memleketi Lazkiye'ye, Halep ve Hama'dan diğer pek çok kentte rejimin sembolü olan tüm simgeler indirildi. Halk başkentte, nerede olduğu hala bilinmeyen Beşşar Esed'in sarayını da basarken, ülkenin pek çok bölgesinde kutlamalar yapıldı. Cezaevlerindeki tüm tutsaklar serbest bırakıldı Suriye devlet televizyonu, rejimin çökmesinin ardından bir grup muhalifin açıklama yaptığı bir video yayınladı. Videoda, Esed'in devrildiği ve hapishanelerdeki tüm tutukluların serbest bırakıldığı bildirildi. Muhalif grup adına açıklamayı yapan kişi, tüm muhalifleri ve vatandaşlara "özgür Suriye devletinin" kurumlarını koruması yönünde çağrı yaparak, "Yaşasın bütün Suriyelilerin özgür Suriye devleti" ifadesini kullandı. Baas rejimini deviren gruplar, halkın can ve mal güvenliği için yeni tedbirler açıkladı Baas rejimini deviren grupların askeri operasyon yönetiminden yapılan açıklamada, halkın can ve mal güvenliği ile kamu malının korunmasına yönelik yeni tedbirlere yer verildi. Yeni tedbirler kapsamında rastgele ateş edene bir yıl, devlet malı ile motorlu araç ve makine çalana 3 yıl hapis cezası verilecek. Başkasının malına saldırana 3 yıl hapis cezası öngörülen tedbirler çerçevesinde, devlete ait silahları elinde bulunduranlar ve bu silahları ilgili makamlara teslim etmeyenler 4 yıl hapis cezasına çarptırılacak. Güvenlik tedbirleri kapsamında başkent Şam'da akşam 16.00 ile sabah 05.00 arasında sokağa çıkma yasağı da uygulanacak. Suriye'deki gelişmeler Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esed rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı. 30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı. Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı. Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı. Ülkenin güneyindeki Suveyda il genelinin tümü de 7 Aralık'ta muhalif grupların kontrolüne geçmişti. Aynı gün Kuneytra'daki yerel muhalifler de il merkezinin kontrolünü sağlamıştı. Başkente açılan Humus ilinde de rejim karşıtı güçler, 7 Aralık'ta kent merkezine hakim olmuştu. Şam'ın güneybatısında Esed rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti. Rejim güçleri de Şam'da Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekilmişti. Rejim karşıtı silahlı grupların başkente hakim olmaya başlamasıyla Esed rejimi 8 Aralık sabahı kısa sürede başkentin tüm kontrolünü kaybetmişti. Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.