Haci Bektaşi veliye göre,dervişlik aç gözlü lüğü,mal ve para biriktirmeyi bırakmaktır. Onun Tasavvufi düşünceleri; ilimden gidil meyen yolun sonu karanlıktır.Bir olalım,iri olalım,diri olalım ve eline,beline,diline sa hip olalım demesi kendisini tanıtıyor.Haci Bektaşi Veliye göre insanlar dört gruptur. 1.ABİDLER: Bunlar Şeriat taifesidir.Bunlar şeriatın emirlerine sım sıkı sarılıp,nefsin arzularından uzaklaşması lazım.Bunlar sa dece ibadetle meşgul oldukları için,bunlar da kibir,haset,kıskançlık,cimrilik ve çeke memezlik bulunduğundan bunlar birbirle rini incitirler.2.ZAHİTLER:Bunlar Tarikat ehli olup,ateşin özelliğine sahiptirler.Kor ku ile ümit arasında hayatlarını geçiren za hitlerin en önemli kaygısı Ahiret için iba- det ve yararlı işler yapmaktır.Onların bilgi si ilmel yakindir.3.ARİFLER:Marifet ehli olup,suyun özelliğine sahiptirler.Bu yüz den hem temiz hemde temizleyici olmala rı gerekir.Tefekkur,sohbet,velayet aynel yakin bilgi ariflerindir.4.MUHİPLER:Bunlar hakikat ehli olup,toprağın özelliğine sahip tir.Bu yüzden tevazuu,teslimiyet ve rıza muhiplerin temel özellikleridir.Onlarmüna cat,müşahede,ve hakkal yakin ehlidir.Kay nak esat coşan Haci Bektaşi veli ve maka lat,yani makaleleri...Büyük veli bütün dü şüncelerini Makalat isimli eserinde cem etmiştir.Veliye göre:İnsan Allah'ın bildirdi ği her şeye inanmalı,Allah'ın büyüklüğü karşısında acizliğini farkedip verdiği ni metlere şükretmelidir.Çünkü "Her kim ken dini bilirse Rabbini bilir.Kendinin farkında olmadan birisi insan suretinde olsada in sanlıktan nasibini almamıştır.O,ne kendini ne Allah'ı nede hak ehlini bilir.Bu yüzden bu tip insan taifeleri hayvanlardan aşağı bir mertebededirler.günümüz de bir ta kım insanlar bu Allah'ın veli kulunun 750 ci ýıl dönümünü kutluyorlar.Bu insanlar bu veli kulun ilkelerinin neresindeler sor gulanmalıdır.Velinin Makalat eserinden bir kaç güzel sözleri:"Murada ermek sabır iledir.Hak güneşten daha zahirdir.Arifler hem Arıdır hem arıtıcı.En büyük keramet
çalışmaktır.Dil mızraktan daha derin yara lar.Adalet her işte hakkı bilmektir.Çalışan insan kötülük düşünmez.Insanın kemali Ahlalak güzelliğidir.Ilim beşikte başlar Me zarda biter.Mürüvvet hoş görme ve afet- mektir.Hiç bir insan ve milleti ayıplamayı nız.Elden gelen her iyiliği her kese yapınız Dinine dizlerinle değil,kalbinle bağlan,ça lışmadan geçinenler bizden değildir.Nefsi ne ağır geleni kimseye tatbik etme.Kendi ni tanımayan Rabbini tanımaz.Dili,Dini,ren gi ne olursa olsun iyiler iyidir.Okunacak en büyük kitap insandır.Kuran ve sünnet dışı hiç bir harf yoktur.Rabbim istifade et meyi nasip eylesin..Vesselam