Türkiye’nin, 10 defa uyarmasına rağmen hava sahasını ihlal ettiği için düşürülen Rus uçağı yüzünden iki ülke arasında ortaya çıkan kriz gittikçe derinleşiyor. Rusya şımarıklığının bedelini ödedi ödemesine ama bunu sindirmesi kolay olmayacak. Zira Gürcistan’da, Ukrayna’da bildiğini okuyan, başka ülkelerin hava sahasını defalarca ihlal etmeyi alışkanlık haline getiren Rusya, kendisine böyle bir ders verileceğini beklemiyordu. SU-24 tipi savaş uçaklarının düşürülmesi aşırı özgüven kompleksine bürünen Putin’in karizmasını oldukça çizdi. Türkiye’ye karşı savaşı göze alamayan Rusya’nın uzun vadede sürdüreceği bir yaptırım şansı da yok. Rusya içindeki tepkileri dindirmek için elbette sıcağı sıcağına kendine göre bir dizi yaptırımlar uygulayarak vatandaşlarının Türkiye’ye gitmemesini önerebilir. İşadamlarının Türkiye’deki yatırımlarını iptal ettirmelerini arzulayabilir. Türkiye’den ithal ettiği tarım ürünlerine sınırlama getirir ya da hiç istemeyebilir. Hepsi bu kadar… Ancak bu yaptırımların uzun süre devam etmesi mümkün görünmüyor. Zira Türkiye ile Rusya arasındaki 30 milyar dolardan fazla ticaretin beşte dördü Rusya lehine. Türkiye bu ticaretten 5 milyar dolar kazanıyorsa Rusya’nın elde ettiği kazan 25 milyar dolar… Petrol fiyatlarının düşmesi ve Ukrayna krizi nedeniyle uygulanan ambargo yüzünden ekonomisi zor bir döneme giren, enflasyon oranı yüzde 13’lere ulaşan Rusya’nın Türkiye ile uzun boylu kriz yaşamayı göze alması çılgınlık olur… Bunu sezen sağduyulu Ruslar, Putin’i eleştirmeye başladılar bile. Hatta bazı avukatlar askeri mahkemeye verdikleri dilekçede, uçakların üzerinde Rusya'ya ait olduğunu gösteren bir arma bulunmadığına dikkat çekip, “Türkiye savaş harekat merkezinin çağrıları da cevapsız bırakıldı" dediler ve askerlerin yetkilerini aşmak ve sorumsuz davranmak suçlamasıyla yargılanmalarını talep ettiler. Rus gazeteci Galina Tuntschenko ise ağır eleştirisinde, “Yıllık 25 milyar dolardan fazla gaz ve petrol sattığın Türkiye’ye karşı, Şam’ın dış mahallelerine bile çıkamayan Esad’ı bir Putin birde zeka seviyesi vücut ısısının altında olan adam destekler” dedi. KRİZİN FATURASI TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLER? Rusya ile yaşanan kriz elbette Türkiye’yi de olumsuz etkileyecektir. En basit bir önekle Türkiye yılda yaklaşık 5 milyar dolar gelirden olacaktır. Ancak unutulmamalıdır ki; savaşın eşiğine gelinen bir durumda büyük ülkeler için böyle riskler her zaman mümkündür. Türkiye, doğalgazı başka ülkeden temin edebilir ya da başka tedbirlerle bu açığını kapatabilir. Fakat, ekonomik kriz yaşayan Rusya’nın milyarlarca dolar gelirden olmayı göze alması bu ülkeyi daha fazla sıkıntıya sokar… SURİYE ÇIKMAZI Putin ve tayfası Rusya’yı lodoslu bir havada denize açıyor. Afganistan’da yaşanan trajedi Suriye’de de yaşanabilir ve öyle görünüyor. Putin, Suriye’ye babasının çiftliğiymiş gibi girdi. Ancak bunun bedelini önümüzdeki süreçte ödeyebilir. Kafasındaki sonuca uzaktan bombalamayla ulaşması mümkün değil, kara harekatı gerekli. Bunun bedeli ise Putin’in siyasi sonunu hazırlayabilir… ABD VE AB ÜLKELERİNİN TAVRI Bu krizde dikkat çeken bir ayrıntı da ABD ve AB’nin tavırları… Türkiye’den yana görünen ancak Rusya’ya bariz tepki göstermeyen batı, sanki hem Türkiye’nin hem de Rusya’nın birbirlerine zarar vermesinden memnunluk duyuyor. Türkiye, uçak krizi konusunda haklı olmasına rağmen mümkün mertebede temkinli davranıyor fakat Rusya maalesef gittikçe hırçınlaşıyor… Görelim Mevlam neyler neylerse güzel eyler…