21 Mart Nevroz, yeni gün, İlkbaharın başlangıcı, ilk günü kabul edilir. Nevroz Kelimesi Kürtçe ve Farsça'da yeni gün anlamına gelir. Nev, nu, yeni, roz, ro gün anlamını ihtiva eder. Nevroz bayramı, Ukranya, Çin dahil, dünyanın bir çok ülkesinde şenlikler yapılarak kutlanır. Kürt halkı, Orta Asya halkları ile birlikte Türk halkının da kutladığı geleneksel bir gündür. Bu güne Türkler, Nevroz, değil, Nevruz derler. Ancak Nevroz kelimesi daha yaygın olarak kullanılır. Birleşmiş milletler BM dünya halklarına mal olmuş, bu geleneksel günün resmi olarak kutlanmasına dair genel kurulunda 23 Şubat 2010'da aldığı kararla 21 Mart'ı uluslararası Nevroz günü olarak ilan etmiştir. Nevroz 21 mart ilimiz Urfa'da önceleri, özelikle Kürt halkı tarafından, şimdi olduğu gibi, siyasi nedenlerden dolayı değil, geleneksel, sosyal bir gün olarak kutlanırdı. Örneğin, şimdi, Göbekli tepe olarak anılan tarihi çok eski yerleşim yerinin olduğu köyün Kürtçe adı Harapreşk'tir. Bu köyün yaşlı insanlarının verdikleri bilgiye göre, Nevroz günü, bu köy halkı tarafından yüzlerce yıldır kutlandığını söylüyorlar. Bu köyün şimdi yaşı yetmiş civarında olan bir kişinin belirttiğine göre, çocukluğunda Nevroz kutlamasını,şenliğini, maddi durumu iyi olan yaşlı bir kadının, her yıl, tüm köylüler için kurbanlar keser, yemekler yaparak kutladıklarını söylüyor. Bu köyde Nevroz günü kadın, erkek, çocuk, renga renk, yeni temiz elbiselerini giyerler, köyün biraz dışında yüksek bir tepede, şimdi Göbeklitepe olan yerin belki de tam ortasında büyük bir ağaç varmış. Köylüler hep birlikte köyden çıkarlar, o büyük ağacın çevresinde toplanır, şenlikler yapar, hep birlikte, neşe mutluluk içerisinde yemek yerler. Akşama kadar orada eğlenirler, akşam olunca mtlu olarak evlerine giderlerdi. Köylüler o büyük ağacın dibinde bir yatır ermiş kişi veya kişiler olduğunu söyler. Oraya gidip, dua eden, dillek dileyen olurdu. Şu tesadüfe bakınki, aynı yerde, ağacın bulunduğu yerin altında yapılan kazılarda mabetler bulunmuştur. Nevroz törenleri bu köyün dışında yine Kürt yerleşim yeerlerinde bu köye benzer bir şekilde kutlanırdı. Kürtler tüm bölgelerinde Nevroz gününü 21, 22 ve 23 Martta kutlarlar. Nevroz gününün geleneksel, sosyal bir doğa anlamı olduğu kadar, özelikle Kürtler'de bu günün geçmiş bir tarihte söylenen siyasal bir anlamı vardır. Mitoloji efsaneye göre, Kürtlerde Nevrozun Demirci Kava efsanesine dayandığı söylenir. 2500 yıl önce Kürtlerin yaşadığı bölgelerde, acımasız, kan dökücü Asur devleti hakimdi. Asur devleti eski çağın sömürgeci, emperyalist bir devletiydi.Bu devletin Dehak adında zalim bir kralı vardı. Kürtlere çok zulüm yapardı. Bu kral tam bir canavardı. Efsaneye göre her iki omuzunda birer yılan bulunuyordu. Her yıl bu iki yılanı beslemek için Kürtlerden iki genci sarayına kurban olarak getirtip aşçılarına bu iki çocuğu öldürtüp beyinlerini yılanlara yemek olarak verdiriyordu. Aynı zamanda bu canavar kral ilkbaharın gelmesini de engeliyordu. En sonunda bu zulümden bıkan ve bir şeyler yapmak isteyen Armayel ve Garmayel adlı iki kişi kralın sarayına mutfağa aşçı olarak girmeyı başarırlar. Ve kralın yılanlarını beslemek için beyinleri alınarak öldürülen çocuklardan sadece birini öldürüp diğerinin gizlice saraydan kaçmasına yardımcı olurlar. Böylece ellerindeki bir insan beyni ile kestikleri bir koyunun beyinlerini karıştırarak yılanlara vererek her yıl bir çocuğun kurtulmasını sağlamış olurlar. İşte bu kaçan kişilerin Kürtlerin ataları olduğuna inanılır ve bu kaçan çocuklar Kawa adlı demirci tarafından gizlice eğitilerek bir ordu haline getirilirler. Böylece Kawa liderliğindeki bu ordu bu ordu 20 Mart günü zalim kralın sarayına yürüyüşe geçer ve Kawa kralı çekiç darbeleriyle öldürmeyı başarır. Kawa etraftaki tüm tepelerde ateşler yakar ve yanındakiler ile birlikte bu zaferi kutlarlar. Böylece Kürt halkı zalim kraldan kurtulmuş olur ve ertesi gün ilkbahar gelmiş olur. Tüm dünya halklarının Nevrozunu kutlar, çağımızın sömürgeci emperyalist devletlerin Dehaklarına, Said Nursi'nin dediği gib, "Zalimler için yaşasın Cehennem." demek gerek.