Urfa ve bölgede ünlü akademileri tanıttıktan sonra biraz M.S. ilk yüzyıllarda Urfa’nın sosyal, siyasal yaşamından söz edelim. Daha önceki bölümlerde yazıldığı üzere Edessa yani Urfa sürekli olarak Roma imparatorluğu ile Part imparatorluğunun savaş alanı olmuştur. Urfa, savaşların sonucuna göre her iki devlet arasında el değiştirirdi.. Edessa halkı çoğu zaman Partlıları tutardı. Yapılan bu savaşlarda söylenceye göre daha önce değindiğimiz gibi İsa’nın mektubu ve portresi savaşın püskürtülmesinde mücizevi bir role sahip oluyordu. Söylenceye göre Edessa kapılarına konulan mektup ile portreler olağanüstü doğa olaylarına neden olarak şehri saldıran taraftan koruduğuna inanılıyordu. Edessa’da Hıristiyanlar kadar olmasa, bir Yahudi topluluğu da vardı. Öncelleri bu her iki dine mensup insanlar arasında hiçbir husumet yokken, sonra özelikle fanatik Hıristiyan din adamları Yahudi dinine ağızlara alınmayacak saldırılarda bulundular. Oysa Hıristiyanlık kaynağının dini inancının kökeni kutsal kitap Tevrat’’a dayanır. Hatta şimdi Hıristiyan din insanları üç kutsal kitap Tevrat, Zebur, ve İncili birlikte bir kitap halinde yayınlıyorlar. Hıristiyanların Yahudilere karşı düşmanlığın neden Yahudilerin Roma İran savaşında İran tarafını tutmasıydı. Bundan dolayı, Nusaybin’de, Viranşehir’de çok sayıda masum Yahudi katliama uğradı. Afrem Yahudi düşmanlığını kışkırtan, körükleyen bir Hıristiyan Azizdi. Bunun sonucu bazı Yahudi ibadet yerleri Havralar Kıliseye çevrildi. Bunun nedeni siyasi idi. Dini neden olsa Hıristiyan Edessa komşusu Harran halkı Ay, güneş, ve yıldızlara tapan bir Putperest şehirdi. Harran’da Harranlıların ünlü Ay tanrısı Sin mabedi bile vardı. Ay ve güneş onlar için çok kutsaldı. Buna rağmen Edessa Harran’a karşı belirgin bir düşmanlık göstermiyordu. Neden olduğu bilinmez, veya tasvip edilmez bir biçimde şimdi ve tarihte Yahudi düşmanlığı hep olmuştur. Bu halk Ermeni halkı gibi katliamlara uğramıştır. Hoşgörü, uzlaşma, empati olmayınca sosyal ve siyasal çıkarlar öne çıkınca hep böyle insanlık dışı olaylar cereyan ediyor Bazen başka çelişkiler oluyor ki, bunu anlamak izah etmek biraz zor oluyor. Diğer bir çelişki, Hıristiyan Edessa’da Şehrin ortasında büyük bir putperest sunağının hala bulunmuş olmasıdır. Ayrıca geç bir dönemde Edessa’nın güney tepelerinde Nafşatha manastırın’da, kule mezarlarda hala putperest bir sunağa rastlamak mümkündü. Edessa sınırlarının dışında Kefar Şelem (put köyü) ve Kefar Nabu (Nabu’nun Köyü) gibi putperestlikle ilişkili isimler altıncı yüzyıla kadar kalmıştır. Hatta Sarımağara veya Sanemmağara (Put Mağarası) gibi bazıları günümüze kadar gelmiştir. Devam edecek