NECDET ŞANSAL
Köşe Yazarı
NECDET ŞANSAL
 

URFA TARİHİ VE MESELLERİ-4

Değerli okurlar; Eski Urfa efsanelerini yazarken, öncelikle kısaca bir Urfa tarihini herhalde yazmak gerektiğini sanırım sizde takdir edersiniz. Tarih ve sosyal bilimler, afaki soyut bilgilerle değil olgu, belge, somut verilerle en önemlisi tarafsız, objektif araştırmalarla anlam ve gerçeklik kazanır. Vereceğimiz bilgiler genel kabul gören bilgilerden oluşacaktır. Şimdiye kadar Urfa tarihi hakkında elbette bir çok kitap yazılmış, araştırmalar yapılmış tahminim en kapsamlı tarih ve araştırma kitabını Edessa (Urfa) Kutsal Şehir adında Judah Benzion Segal yazmıştır. Bu kitap’tan alıntılar yapacağımızdan, yazarını biraz tanımakta yarar olacak. Segal 1912 yılında İngiltere’nin Newcastle şehrinde doğdu. Doktorasını 1939 yılında Oxford Üniversitesi’nde tamamladı. Kuzey Afrika’da Sudan’da, Mısır’da, Libya’da çeşitli idari görevlerde bulunduktan sonra, 1961 yılında Sami Dilleri (İbrani, Arami, Süryani) profesörü oldu. Yedi yıl süreyle Londra üniversitesi Doğu ve Afrika araştırmaları okulu’nda Yakın ve Ortadoğu Bölümü şefliğinde bulundu. 1968 yılında İngiliz akademisi Blim kurulu Üyeliğine seçildi. Prof. Segal Urfa’ya ilk kez 1952 yılında Prof. Storm Rice idaresindeki Harran ve Prof. Seton Lloyd yönetimindeki Sultantepe kazıları esnasında geldi; bunu takiben sırasıyla 1956, 1959, 1961, ve 1966 yıllarında olmak üzere Urfa’yı dört kez daha ziyaret etti. Bu eser bu ziyaretlerinin ve bu ziyaretleri esnasında Urfa’da yaptığı araştırma ve incelemelerin sonucu olarak ortaya çıktı ve 1970 yılında İngiltere’de Clarendon Presstarafından Edessa The Blessed City adıyla yayımlandı. Urfa tarihi ile ilgili diğer önemli bir eser, Fransız tarih araştırmacısı E.R. Hayes’in yazdığı Urfa akademisi adlı kitaptır. Ancak tarih bilimi bazı şehirlerin tarihi ve tarihsel olaylar hakkında kesin bilgi içermiyor. Bu anlamda ilimiz Urfa şehrinin ilk kuruluşu hakkında kesin bilgiler yoktur. Bununla birlikte Şanlıurfa’nın bilinen belgesel tarihi M.Ö 2000 yıllarında Hurri-Mitanni ile başlar. Bu devletin başkenti Vaşıgan (Rasulayn) idi. Bu dönemde Şanlıurfa büyük bir kültür merkezi olmuştur. en eski bir tarihi kayıt olan Kitab-ı Mukaddes’te ise eski adı Ur olan Urfa şehri tarihi eski bir ulus olan Keldaniler tarafından kurulmuştur, denilmekte. İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi Kamus’ul Alam kutsal kitabı teyit ederek kentin en eski adının Urelkeldaniyyn olduğunu belirtiyor. Daha sonra bu bölgeye büyük tarihi göçlerle Sümerler ve Sümer uygarlığı hakim olmuştur. Hazreti İbrahim’in tevhit dinine davet ettiği tanrı kral Nemrut bir Sümer kralı idi. Daha sonra Urfa ile Harran’a Asurlar eğemen olmuştur. Asur devletini kuran, devlet merkezi Asur şehrini yaptıran 1. Şemis Ruman’dır. Asur devletinin M.Ö. 606 yılında yıkılmasından sonraM.Ö 4 yy’da Keyhüsrev kumandasında İran orduları tarafından Pers eğemenliği altına sokuluyunca kadar Urfa ateşgede merkezi olarak yeryüzünde çok önemli bir uygarlık bölgesi sıfatıyla tarih boyunca ün ve önem kazanmıştır. Bu arada Asur prensleri, başkenti Harran olan yeni bir Asur krallığı kurmuşlardır. Bu devletin ömrü pek kısa olmuş, Harran, ve Urfa Pers kavimleri Medler tarafından alınmış, son Asur prensliği de tarihe karışmıştır.    
Ekleme Tarihi: 07 Şubat 2019 - Perşembe

URFA TARİHİ VE MESELLERİ-4

Değerli okurlar; Eski Urfa efsanelerini yazarken, öncelikle kısaca bir Urfa tarihini herhalde yazmak gerektiğini sanırım sizde takdir edersiniz. Tarih ve sosyal bilimler, afaki soyut bilgilerle değil olgu, belge, somut verilerle en önemlisi tarafsız, objektif araştırmalarla anlam ve gerçeklik kazanır. Vereceğimiz bilgiler genel kabul gören bilgilerden oluşacaktır. Şimdiye kadar Urfa tarihi hakkında elbette bir çok kitap yazılmış, araştırmalar yapılmış tahminim en kapsamlı tarih ve araştırma kitabını Edessa (Urfa) Kutsal Şehir adında Judah Benzion Segal yazmıştır. Bu kitap’tan alıntılar yapacağımızdan, yazarını biraz tanımakta yarar olacak. Segal 1912 yılında İngiltere’nin Newcastle şehrinde doğdu. Doktorasını 1939 yılında Oxford Üniversitesi’nde tamamladı. Kuzey Afrika’da Sudan’da, Mısır’da, Libya’da çeşitli idari görevlerde bulunduktan sonra, 1961 yılında Sami Dilleri (İbrani, Arami, Süryani) profesörü oldu. Yedi yıl süreyle Londra üniversitesi Doğu ve Afrika araştırmaları okulu’nda Yakın ve Ortadoğu Bölümü şefliğinde bulundu. 1968 yılında İngiliz akademisi Blim kurulu Üyeliğine seçildi. Prof. Segal Urfa’ya ilk kez 1952 yılında Prof. Storm Rice idaresindeki Harran ve Prof. Seton Lloyd yönetimindeki Sultantepe kazıları esnasında geldi; bunu takiben sırasıyla 1956, 1959, 1961, ve 1966 yıllarında olmak üzere Urfa’yı dört kez daha ziyaret etti. Bu eser bu ziyaretlerinin ve bu ziyaretleri esnasında Urfa’da yaptığı araştırma ve incelemelerin sonucu olarak ortaya çıktı ve 1970 yılında İngiltere’de Clarendon Presstarafından Edessa The Blessed City adıyla yayımlandı. Urfa tarihi ile ilgili diğer önemli bir eser, Fransız tarih araştırmacısı E.R. Hayes’in yazdığı Urfa akademisi adlı kitaptır. Ancak tarih bilimi bazı şehirlerin tarihi ve tarihsel olaylar hakkında kesin bilgi içermiyor. Bu anlamda ilimiz Urfa şehrinin ilk kuruluşu hakkında kesin bilgiler yoktur. Bununla birlikte Şanlıurfa’nın bilinen belgesel tarihi M.Ö 2000 yıllarında Hurri-Mitanni ile başlar. Bu devletin başkenti Vaşıgan (Rasulayn) idi. Bu dönemde Şanlıurfa büyük bir kültür merkezi olmuştur. en eski bir tarihi kayıt olan Kitab-ı Mukaddes’te ise eski adı Ur olan Urfa şehri tarihi eski bir ulus olan Keldaniler tarafından kurulmuştur, denilmekte. İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi Kamus’ul Alam kutsal kitabı teyit ederek kentin en eski adının Urelkeldaniyyn olduğunu belirtiyor. Daha sonra bu bölgeye büyük tarihi göçlerle Sümerler ve Sümer uygarlığı hakim olmuştur. Hazreti İbrahim’in tevhit dinine davet ettiği tanrı kral Nemrut bir Sümer kralı idi. Daha sonra Urfa ile Harran’a Asurlar eğemen olmuştur. Asur devletini kuran, devlet merkezi Asur şehrini yaptıran 1. Şemis Ruman’dır. Asur devletinin M.Ö. 606 yılında yıkılmasından sonraM.Ö 4 yy’da Keyhüsrev kumandasında İran orduları tarafından Pers eğemenliği altına sokuluyunca kadar Urfa ateşgede merkezi olarak yeryüzünde çok önemli bir uygarlık bölgesi sıfatıyla tarih boyunca ün ve önem kazanmıştır. Bu arada Asur prensleri, başkenti Harran olan yeni bir Asur krallığı kurmuşlardır. Bu devletin ömrü pek kısa olmuş, Harran, ve Urfa Pers kavimleri Medler tarafından alınmış, son Asur prensliği de tarihe karışmıştır.

 

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yeniurfagazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.