1915 kanlı Ermeni olaylarında çok trajik olaylar yaşanmıştır. Can Alanlar olduğu kadar cankurtaranlar da olmuştur. Cankurtaran kahramanlardan birisi de Urfalı hemşerimiz marangoz Hacı Halil’dir. Hacı Halil’in Krikor adında bir Ermeni ortağı vardır. Ermeni kıyımı başladığında Krikor usta öldürüleceğini sanki anlamış. Ortağı Hacı Halil ustaya bana bir şey olursa çocuklarım sana emanettir diye bir vasiyette bulunur. Krikor ustanın aklına gelen başına gelir. Evinin önünde idam edilir. İnsanoğlu insan Hacı Halil amcamız Krikorun yeddi çocuğunu evinin çatı katında saklar, besler. Yemez yedirir. Çocukların her türlü ihtiyaçlarını karşılar. Bu bakım ve ihtimamlara rağmen aralıklı olarak yeddi çocuktan ikisi ölür. Hacı Halil bu çocukları gizlice mezarlığa götürür defin eder. Çünkü Irkçı milliyetçi İttihat Teraki partisi generali Mahmut Kamil Ermenileri evlerinde saklayanların cezası evlerinin önünde idamdır diye ferman çıkartmıştır. Bu ölüm fermanına rağmen böyle merhametli yiğit insanlar çıkmıştır. Sonunda Halil usta bir yolunu bulur kalan beş Ermeni çocukları Halep’e sonra Lübnan Beyrut’a akrabalarının yanlarına ulaştırır. Yıllar sonra bu Ermeni çocuklardan birisi okur akademik bir kariyer yapar. Kanada’da bir Üniversite kurar. Bir gün Üniversite salonunda dinleyicilere yaşadıkları olayları başlarından geçen dramatik hadiseyi ve Hacı Halil ustanın yaptığı insanlığı anlatır. Yaşanmış bu olay Dinleyen insanlarda büyük bir tesir bırakır. Sanırım bu acı olayı dinleyenler arasında bulunan Türk tarihçi ve toplum bilimci Taner Akçamdır. Akçam Urfalı Ermeni Akademisyenin konuşmasından sonra dayanamaz ağlar. Değerli okurlar Hiç bir toplum hiçbir millet veya ırk üzerinde iyidir veya kötüdür diye bir genelleme yapmak toptancı bir şekilde düşünmek yargılamak doğru değildir bu gerçekleri ifade etmez. Sonuçta bu tür düşünceler bilim dışı sayılır. Bu olaylarda Tümden Türk halkını veya Kürt halkını sorumlu tutmak töhmet altında bırakmak suçlamak doğru değildir. Asıl suçlu olanlar yönetimde olanlardır. Ermeni katliamının sebebi ırkçı İttihatçı parti olduğu kadar, Ermeni milliyetçilerin Emperyalist ülkelerin ulus devlet fikrine kanarak yüzlerce yıl beraber yaşadıkları bir devletten ve halklardan ayrılma fikrine kanmaları olmuştur. Demek oluyor ki tarih boyunca olan savaşlarda katliamlarda geniş halk yığınlarının suçu fazla yoktur. Asıl suçlu olanlar yönetim mevkide olanlardır. İşte General Mahmut böyle ölüm fermanı yayınlıyor. Ama buna rağmen ölümü göze alıp Ermeni halkından bazılarını evlerinde saklayan bir Halil usta yok, belki binlerce vicdan sahibi insanlar olmuştur. Bilindiği gibi ABD cumhurbaşkanı Biden bu yıl 2021 de 1915 24 Nisan günü Ermeni soykırımı yapıldığını kabul etmiştir. Bu soy kırımdır değildir diye tartışmalar yapılıyor. Ama orta’da Türk devletinin de kabul ettiği en azından çok karşı çıkmadığı bu olayların büyük bir felaket olduğu görüşü vardır. Yalnız benim bildiğim şimdiye kadar bu kanlı olayların tek mağdurunun maktulunun yalnız Ermeni halkı olduğu şeklinde bir görüşün gerçeği yansıtmadığıdır. Üst satırlarda belirttiğim üzere olayların nedeni Ermeni Taşnak partisinin Emperyalist sömürgecilerin Ermeni ulus devlet sözlerine kanmaları sonucu başlamıştır. Nitekim çarlık Rus orduları doğu Anadolu’yu Osmanlı devleti dönemindeki adıyla Kürdistan’ı işgal ederken Ermeni ırkçıları binlerce Kürt ve Türk halkından olan insanları zalimce katletmişlerdir. Bu konuda belgeler Rusya arşivlerinde bulunmaktadır. Ayrıca İngiliz Binbaşı Noel Kürdistan notları adı altında hatıra kitabında bunu vurgular ve kabul eder. Dr. Nuri Dersimi de yazdığı anılarında bu sayının 850 bin kadar olduğunu yazar. Gerçekleri demek gerekirse Ermeni katliamı olduğu kadar Ermeni çetelerin Kürt ve Türk katliamı da vardır. Örneğin İlimiz Urfa’nın Fransızlar tarafından işgal edildiğinde Fransızlara yardım eden Ermeni halkı mensupları olmuştur. Bunun nedeni ise Fransız emperyalistlerinin Ermenilere Urfa içerisinde olmak üzere doğu Anadolu da bir Ermeni devleti kurma sözleri vermiş olmalarıdır. Bazı Urfalı Kürt aydınların Fransızlar Bir Kürt özerkliği sözü vermiş olduğu iddiası doğru değildir. Aksine Ermenilere devlet kurma sözü verilmiştir. Tarihi objektif doğru okumak gerekir. Aslında bu olayların nedenin İttihatçı zihniyet olduğunu söylemiştik. Osmanlı devletini yıkan da bu zihniyet olmuştu. Zira Osmanlı devleti bir Türk ulus devleti değildi. Doğruyu demek gerekirse her devlet gibi bu devletin artıları olmuştu. Eksileri olmuştu. Ama Osmanlı devleti bence ırkçı, milliyetçi bir devlet değildi. Benim şahsen anlamakta güçlük çektiğim, Ak Parti iktidarının Osmanlı devletinin ırkçı olmayan ümmetçi görüşü ile birlikte Müslüman kardeşler örgütünün milliyetçi olmayan lideri Hasan el Bena fikrine değer verdikleri halde, soykırım veya değildir, bundan Osmanlı devleti değil, İtihat teraki partisinin sorumlu olduğunu söylememiş olmalarıdır. Dileriz bundan sonra Dünya’da ve bu coğrafyada bu kanlı olaylar yaşamasın