Eski Urfa çok eskilerden beri bir kültür merkeziydi.  İskender'ın yaşamı kitabının yazarının belirttiğine göre   Urfa'da Helenler zamanında da bir okul vardır. Kentin ileride gelen ailelerin çocuklarını bu okula gönderdikleri yazılıdır. Bu okulda İskenderiye okulunda olduğu gibi din bilimi ve felsefe dersleri öğretiliyordu.  Tarihte ünlü Urfa akademisinde yine ünlü iki bilgin Tityanus ve Bardaysan ders vermekte idiler.  Biz burada biraz bu her iki bilginin yaşamından söz edelim. Tiyanus'un yaşamı ile bilgiler çok fazla değildir.  Ancak bazı notları yazdığı kitaplardan biri olan Helen'lere söylev'lerden alınmıştır. Onun yaşamı ve düşünceleri dönemin bazı kitaplarında yer almaktadır. Tityanus Asur'da doğmuştur. Asur ülkesi ve devleti şimdiki Irak oluyor. Zengin üst düzey bir sınıfa mensup olduğu yazılı. M.S 110 yılında doğduğu tahmin ediliyor. Doğuştan okumaya bilime meraklı olan Tityanus Helen biliminin tümünü incelediği söyleniyor. Bunun sonucunda bilgi ve deneyimini aktarmak ve paylaşmak için bir sofist veya filozof olarak ülkeden ülkeye gezdi. Tityanus öldükten sonra dirilmeye inanır, hesap gününde yani öbür dünya'da iyilerin, iyilik yapanların cennete kötülük yapanların cehenneme gideceklerini söylerdi. Urfa akademisinin diğer filozofu Bardaysan'dı.  Bardaysan'nın nerede doğduğu konusunda görüş ayrılığı vardır. Bazıları Urfa'da doğduğunu söyler. Onun adının Urfa'dan geçen Daysan deresinden şimdiki Karakoyun deresine atıfla Bardaysan yani derenin oğlu olduğunu söyler. Diğer bir görüş ise Bardaysan'nın Part ülkesinden geldiğini söyler.  Böyle olsa bile onun Urfa'da doğduğu savını çürütmez. Çünkü o dönemde Urfa sık olarak Partların  Urfa'sı olarak bilinirdi. Bu  söylem bile  olasıdır Urfa kast ediliyor. Daha evvel belirtildiği gibi her konuda önemli kitaplar yazmıştır.  Tekrar vurgulamak gerekirse, ülkelerin yasaları kitabı ile Hindistan ve Ermenistan tarihleri kitapları Bardaysan'nın önde gelen kitaplarıdır. Bardaysan'nın  görüşlerinden bazı alıntıları verelim. Devam edecek.