EYYÜBİLERİN MENSUP OLDUĞU ŞEDDADİ DEVLETİ Bundan önceki sayfada, Selahaddin Eyyübinin ailesinin Arran bölgesi Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan bölgelerini kapsayan, Kura ile Aras nehri arasında kurulmuş olan Şeddadi devletinin sınırları arasında bulunan Divin şehrinin ecdenakan köyünde doğduğunu söylemiştik. Divin Şeddadi Kürt devletinin bir başkentidir. Şeddadi devleti 951 tarihinde Muhammed ibn Şeddad Kurte tarafından üç şehir Gence, Ani, Divin olmak üzere üç başkentli bir imparatorluk olarak kurulmuştur. Devletin adının Şeddad olması kurucusu Muhammed'ın babasının adının Şeddad Kurte olmasından dolayı bu isim verilmiştir. Kurte bir deyimdir. Türkçe anlamı derin anlamına geliyor. Derin görüşlü, derin fikirli olarakta okunabilir. Muhammed Şeddad (951-954) tarihleri arasında kısa bir dönem hükümdarlık yapmıştır. En uzun süre hükümdarlık yapan Fadl bin Muhammed (985-1031) tarihleri arasında 46 yılı bulmuştur. İlginç bir benzetme yaparsak, Osmanlı devletinin en başarılı hükümdarlarından biri olan muhteşem Süleyman lakaplı Kanununi Sultan Süleyman'da 46 yıl padişahlık yapmıştır. Bu durum her iki Müslüman halkın devletlerinin iki periyodik rastlantısıdır. Şeddadi devletinin üç başkentinden biri olan Gence kolu yayılmacı bir politika izlemiş, devletin sınırları Malatya, Tepriz şehirleri sınırlarına kadar dayanmıştır. Diğer iki başkent Ani ve Divin savunmacı kendilerini koruyan bir politika izlemişlerdir. Şeddadi devleti dönemlerinde Arran bölgesindeki devletler Gürcistan Ermenistan, Azerbaycan, siyasi, sosyal, istikrar kazanmıştır. Bölge şehirleri ekonomik ve kültürel olarak ta gelişmişlerdir. Şeddadi devleti mimari konulara da çok önem vermişlerdir.İmar ve kültürel çalışmalarda öne çıkan bu devletin etkileri Kahire, Şam, Diyarbakır. Bağdat , Musul, Erbil gibi merkezi şehirleri kapsamış örnek olmuşlardır. Şeddadiler dönemlerinde özelikle 18 yıl hükümdarlık yapan Ebu'l Eşver Şavur döneminde önemli birçok mimari eserler meydana gelmiştir. Örneğin Gence sanat eserleri kapıları Gürcistan müzelerinde sergilenmiştir. Ayrıca Aras nehri üzerinde inşa edilen xudaferin köprüsü Şeddadilerin yaptığı yapılar arasındadır. Mimari eserler arasında camiler de bulunmaktadır. Anide inşa edilen Ebu'l Manuçhr camii bir sanat eseridir. Ebu'l Muammeran camii ile birlikte, Şeddadiler devrinde bir çok han, dükkan,hamam, kervansaraylar yapılmıştır. Saraylar ve sivil mimari yapılar yapılmıştır. Ayrıca Talin şehri yakınında Daştadem kalesi inşa edilmiştir. Ayrıca, belki en önemlisi ilme çok önem ve değer verilmiştir. Eğitim kurumları, medreseler, kütüphanelerde kültürel çalışmalar yapılmıştır. Bundan dolayı çeşitli alanlarda ünlü alimler yetişmiştir. 951 yılında kurulan Şeddadi devleti tarihte her devlet gibi sonuçta 1199 tarihinde yıkılmıştır. 248 yıl devam eden bu devlet sıradan bir devlet değildi. Bir imparatorluktu. Hemde teknik ve kültürel anlamda çağına katkı sunan, bir anlamda yararlı bir devlet olmuştur. Devam edecek