Şanlıurfa merkezin büyük aşiretlerinden biri de Badıllı aşıretidir. Mezralariyla birlikte Yaklaşık kırk köyleri vardır. Her aşirette olduğu gibi bu aşirette de, ber, kabileler bulunmaktadır. Bir aşiretin mensuplarının çoğu, aynı ırk, aynı miletten oldukları halde, aynı atadan akraba olmayabilir. Ayrıca bir aşirette akraba ailelerde olur. Demek istediğim bir aşiretin belirgin özelliği aynı soydan olmasa da ayni milletten gelmiş olmalarıdır. Örneğin bir Kürt aşiretinde, bir Türk veya bir Arap aşiretinde çoğunluk ayni millette mensupluk aidiyeti vardır. Bir iki ailenin farklı bir milliyetten olmasi o aşiretin asıl milli kimliğini değiştirmez. Bir aşirette uzak yakın akraba aileler olur. Ama aşiretin hepsinin aynı aile soyundan olanları çok azdır. Aşiret mensupları çoğunlukla
değişik ailelerden oluşur. Badıllı aşireti'de böyledir. Badıllı aşiretinin son zamanlardaki bey, malbatı, yani kabilesi Sait bey ve Bekir beydir. Sait bey ve aşireti Urfa'nın Fransızlar tarafından işgalini sona erdiren güçlerin önde gelenleridir. Bekir beyin'de bir özelligi çok cömert olmasıdır.
Badıllı bey kabilesinin bazı köyleri: Şehzeliha, Kulafli, Tezharap, Ağızhan. Badıllı aşiretınin en kalabalık kabilesi olan, Ahmet oğullarının bazı köyleri: Cemal, Yeddi kuyu, Parçinek, Golli bircik. Badılli aşiretinin büyük köyü Hamur kesan köyüdür. Bu köydeki berler: Elkoyi, Mihoxalta, Etoyi, Meksoyi, Metoyi ve Berazanların Şeddadi aşiretinin bazı aileleri de bu köyde vardır. Bunlar buraya Suruç ilçesinden gelmişlerdir.
Ahmet oğullarının ise Diyarbakır'dan geldikleri söylenir. Badillı aşireti Türkiye'nin bir çok ilinde bulunurlar. En fazla Ağrı ilinde vardırlar. Şanlıurfa'da bir çok Kürt ve Arap aşiretleri vardır. Kürt aşiretleri olarak bilinen üç büyük aşiret Karakeçi, Badıllı aşiretleri için, Kemalist sistem, Türkmen, Şeyhan aşireti için Arap kökenli olduklarını söylemiştir. Yaptığımız, objektif, tarafsız araştırmalara göre bu iddiaların doğru olmadığını, gerçeği yansıtmadığını söylemek mümkündür. Bir halk topluluğu hangi milletten olursa olsun, ayrım yapmak, inkar etmek doğru değildir. Ancak bir aşirette bir iki kabile farklı etnik grublardan olabilir, ama bunu tümü için söylemek doğru olmaz. Gerçeklere aykırı olur. Ayrica bir halk topluluğunun aslı Türk, Kürt, Arap olabilir. Buna saygı göstermek gerek. Doğru olmayan, normal olmayan bir durum, herhangi bir halkın, grubun, aşiretin kimliğini inkar etmek, başka bir millette mal etmektir. Her millet saygındir. Önemli olan ahlak, hak. hukuk sahibi bir insan olmaktır. Ezenden yana değil, bu bir bey, bir ağa'da olabilir. Ezilenden yana olmaktır. En önemlisi doğruyu söylemektir. Badıllı aşiretine mensup Adem Şah'ın cok iyi araştırması sonucunda yazdığı
Badılli tarihi adlı kitab'dan öğrendiğimize göre, Badıllı aşireti Diyarbakakır'da Bad Bin Dostik tarafından kurulan Mervani devletinin 984-1085 kurucularıdır. Badıllı adı ile bad- badi kelimesinin aynı anlama geldiği belirtiliyor. Yörede bulunan Malabadi köprüsü ile Bad kelimesi örtüşüyor. Bad, Bed Kurmanci lehçesinde Şahin kurşuna verilen bir isimdir.
Bitlis hükümdarı Şerfhan'ın Kürt tarihi adlı kitabta Badıllı aşiretinin bir Diyarbakır aşireti olduğunu yazar. Badıl- Kürtçe bêdêl, gönülsüz anlamına geliyor. Sonuç olarak Badıllı aşiretinin, saygın bir Türkmen aşireti olan Beydilli ile bir alakası olmadığını tarafsız uzmanlar ve Badıllı aşiretinin tanınmış aydını Sait beyin oglu merhum Kemal Badılı'da bunu belirmiştir. Avukat olan ve ayrıca Urfa milletvekiliğide yapan Kemal Badıllı iyi bir araştırmacıdır. ilk Kürtçe alfebeyi ve grameri yazmıştır. Urfa'nın tanınmış alimlerinden Abdulkadir Badıllı hoca, Badıllı'ların bir Türkmen aşireti değil, Kürt Aşireti olduğunu belirtmiştir.
Badıllı aşireti 1691 yılında Diyarbakır'dan
Urfa Harran bölgesine sürgün edilmistir. Tarih inkar edilmez.
Sonuç olarak insanların kendilerini, kimliklerini nasıl kabul ettikleri de önem teşkil eder. Ancak asıllarını inkar etmeleri de doğru değildir. Hangi kavim, millet olursa olsun, insani ve islami olarak ayrım yapmadan saygı duymak gerek. Bir aşiretin, bir halk topluluğunun ister Kürt olsun ister Türk olsun önemli olan insani ve ahlaki değerlere verdikleri önemdir. Türk boylarından Oğuzlar nasıl değerli bir aşiretse, Badılli aşireti de Kürt aşiretleri içerisinde, genel olarak, barışçı, ılımlı, saygın bir aşiret topluluğudur.
Anasayfa
Yazarlar
NECDET ŞANSAL
Yazı Detayı
Bu yazı 998+ kez okundu.
URFA BADILLI AŞİRETİNİN KÖKENİ
Şanlıurfa merkezin büyük aşiretlerinden biri de Badıllı aşıretidir. Mezralariyla birlikte Yaklaşık kırk köyleri vardır. Her aşirette olduğu gibi bu aşirette de, ber, kabileler bulunmaktadır. Bir aşiretin mensuplarının çoğu, aynı ırk, aynı miletten oldukları halde, aynı atadan akraba olmayabilir. Ayrıca bir aşirette akraba ailelerde olur. Demek istediğim bir aşiretin belirgin özelliği aynı soydan olmasa da ayni milletten gelmiş olmalarıdır. Örneğin bir Kürt aşiretinde, bir Türk veya bir Arap aşiretinde çoğunluk ayni millette mensupluk aidiyeti vardır. Bir iki ailenin farklı bir milliyetten olmasi o aşiretin asıl milli kimliğini değiştirmez. Bir aşirette uzak yakın akraba aileler olur. Ama aşiretin hepsinin aynı aile soyundan olanları çok azdır. Aşiret mensupları çoğunlukla
değişik ailelerden oluşur. Badıllı aşireti'de böyledir. Badıllı aşiretinin son zamanlardaki bey, malbatı, yani kabilesi Sait bey ve Bekir beydir. Sait bey ve aşireti Urfa'nın Fransızlar tarafından işgalini sona erdiren güçlerin önde gelenleridir. Bekir beyin'de bir özelligi çok cömert olmasıdır.
Badıllı bey kabilesinin bazı köyleri: Şehzeliha, Kulafli, Tezharap, Ağızhan. Badıllı aşiretınin en kalabalık kabilesi olan, Ahmet oğullarının bazı köyleri: Cemal, Yeddi kuyu, Parçinek, Golli bircik. Badılli aşiretinin büyük köyü Hamur kesan köyüdür. Bu köydeki berler: Elkoyi, Mihoxalta, Etoyi, Meksoyi, Metoyi ve Berazanların Şeddadi aşiretinin bazı aileleri de bu köyde vardır. Bunlar buraya Suruç ilçesinden gelmişlerdir.
Ahmet oğullarının ise Diyarbakır'dan geldikleri söylenir. Badillı aşireti Türkiye'nin bir çok ilinde bulunurlar. En fazla Ağrı ilinde vardırlar. Şanlıurfa'da bir çok Kürt ve Arap aşiretleri vardır. Kürt aşiretleri olarak bilinen üç büyük aşiret Karakeçi, Badıllı aşiretleri için, Kemalist sistem, Türkmen, Şeyhan aşireti için Arap kökenli olduklarını söylemiştir. Yaptığımız, objektif, tarafsız araştırmalara göre bu iddiaların doğru olmadığını, gerçeği yansıtmadığını söylemek mümkündür. Bir halk topluluğu hangi milletten olursa olsun, ayrım yapmak, inkar etmek doğru değildir. Ancak bir aşirette bir iki kabile farklı etnik grublardan olabilir, ama bunu tümü için söylemek doğru olmaz. Gerçeklere aykırı olur. Ayrica bir halk topluluğunun aslı Türk, Kürt, Arap olabilir. Buna saygı göstermek gerek. Doğru olmayan, normal olmayan bir durum, herhangi bir halkın, grubun, aşiretin kimliğini inkar etmek, başka bir millette mal etmektir. Her millet saygındir. Önemli olan ahlak, hak. hukuk sahibi bir insan olmaktır. Ezenden yana değil, bu bir bey, bir ağa'da olabilir. Ezilenden yana olmaktır. En önemlisi doğruyu söylemektir. Badıllı aşiretine mensup Adem Şah'ın cok iyi araştırması sonucunda yazdığı
Badılli tarihi adlı kitab'dan öğrendiğimize göre, Badıllı aşireti Diyarbakakır'da Bad Bin Dostik tarafından kurulan Mervani devletinin 984-1085 kurucularıdır. Badıllı adı ile bad- badi kelimesinin aynı anlama geldiği belirtiliyor. Yörede bulunan Malabadi köprüsü ile Bad kelimesi örtüşüyor. Bad, Bed Kurmanci lehçesinde Şahin kurşuna verilen bir isimdir.
Bitlis hükümdarı Şerfhan'ın Kürt tarihi adlı kitabta Badıllı aşiretinin bir Diyarbakır aşireti olduğunu yazar. Badıl- Kürtçe bêdêl, gönülsüz anlamına geliyor. Sonuç olarak Badıllı aşiretinin, saygın bir Türkmen aşireti olan Beydilli ile bir alakası olmadığını tarafsız uzmanlar ve Badıllı aşiretinin tanınmış aydını Sait beyin oglu merhum Kemal Badılı'da bunu belirmiştir. Avukat olan ve ayrıca Urfa milletvekiliğide yapan Kemal Badıllı iyi bir araştırmacıdır. ilk Kürtçe alfebeyi ve grameri yazmıştır. Urfa'nın tanınmış alimlerinden Abdulkadir Badıllı hoca, Badıllı'ların bir Türkmen aşireti değil, Kürt Aşireti olduğunu belirtmiştir.
Badıllı aşireti 1691 yılında Diyarbakır'dan
Urfa Harran bölgesine sürgün edilmistir. Tarih inkar edilmez.
Sonuç olarak insanların kendilerini, kimliklerini nasıl kabul ettikleri de önem teşkil eder. Ancak asıllarını inkar etmeleri de doğru değildir. Hangi kavim, millet olursa olsun, insani ve islami olarak ayrım yapmadan saygı duymak gerek. Bir aşiretin, bir halk topluluğunun ister Kürt olsun ister Türk olsun önemli olan insani ve ahlaki değerlere verdikleri önemdir. Türk boylarından Oğuzlar nasıl değerli bir aşiretse, Badılli aşireti de Kürt aşiretleri içerisinde, genel olarak, barışçı, ılımlı, saygın bir aşiret topluluğudur.
Ekleme
Tarihi: 31 Mayıs 2024 - Cuma
URFA BADILLI AŞİRETİNİN KÖKENİ
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.
Okuyucu Yorumları
(0)
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.