Tarihsel olaylara yön veren gerçek kahramanları araştırmak üzere Siverek te olan CUDİ Paşa Konağını gezip görmek Urfa Kurtuluş savaşına not düşmek adına gerçekleri yazmak adına Eskiden İl olan güzel ilçemiz Siverek te bulundum.
Bu ara Siverek te olan Güneydoğu Gazete ve televizyon muhabiri değerli kardeşim Ahmet BAĞIŞ ile görüşüp CUDİ Paşanın Torunu olan M.Fatih BUCAK Beyin Bürosunu ziyaret edip bilgi edindim.
Fatih Bey gerçekten Bilgi Deneyim ve donanım olarak kendini yetiştirmiş “Daim Beğler Beğ olur” gerçeği bilgilerinden istifade ettim. Allah kendisinden ve diğer aile büyüklerinden razı olsun.
Yakın tarihçiler Şanlıurfa için Kendini Kurtaran Şehir diye tarihe not olarak kayda geçseler de ben İlçelerimiz ve Köylerimizden önemli ve hayati derce de 11 Nisan Kurtuluş savaşına katkı da bulunan şahsiyetleri yazmayı doğru olur diye düşünüyorum.
Urfa'nın İngiliz ve Fransız işgalinden kendi imkân ve çabaları ile kurtulması bir şehrin emperyalist işgalci bir Devlete karşı vermiş olduğu kurtuluş mücadelesi Dünya tarihinde bir ilk ve tektir.
Urfa geneli yerli halktan Türkmen Kürt ve Yerli Araplar dan oluşan bir yerel milis kuvvetleri vardır. Urfa da. zaman zaman yazılan Kendini "Kurtaran Şehir" ifadesi yanlıştır.
Çünkü Urfa Kurtuluş Savaşı Önderleri Urfa nın Başta Siverek Viranşehir Suruç ve diğer ilçeler Karakörü den Canbeyli Aşireti ve Badıllı Sait Bey gibi kırsal kesimden gelen güçler Urfa nın Kurtuluşu için çok büyük katkılar sağlamıştır.
Özellikle Siverek'ten getirmiş oldukları ağır toplarla Fransızları silah bırakmaya zorlayarak savaşa son verilmiştir.. Siverek İlçemizin eskiden il olduğunu belirtmek te fayda var. Açıkçası Siverek Urfa'nın kurtuluşunda çok önemli katkılar sağlamıştır.
Sosyologlar için Urfa'nın kurtuluşu çok önemli bir tez ve araştırma konusudur. Bir arada yaşam koşullarının en fazla olduğu yerde ihanetçiler korunamaz. İşte Urfa'nın kurtuluşunda ki en önemli etken "Din, Vatan ve Millet aşkıdır"
En olumsuz şartlarda askeri mühimmat bakımından çok zayıf olan Urfalı savaş önderleri dâhiyane mücadele göstererek yer yer strateji ile zaferler kazanmaları Urfa'nın kurtuluşunu daha anlamlı hale getirmiştir.
Bana göre Urfa Kurtuluş hareketinin üç önemli kırılma noktası vardır.
1- Urfa'da ki Fransız kuvvetlerine destek amaçlı Karkamış ve Suruç üzerinde trenle getirilen Askeri mühimmatlar Berazi, Piji Şeddadi ve Öncel ailelerinin takviye malzemelere el koyup imha etmeleridir.Allah hepsinden razı olsun
2- Yine ek kuvvet olarak gelen Fransız General Normand ve askerlerinin Siverek'te CUDİ Paşa ve diğer aşiretler ile birlikte verdikleri mücadelelerdir.
General Norman'dı kendi konağında ağırlayan Cudi Paşa kıvrak zekâsıyla Fransız Generalin güvenlik tehlikesi var diye Diyarbakır'a gitmesini engelleyerek geri göndermesini sağlamıştır.
Ve daha sonra Siverek Askeri karargahtan çalınan ağır toplar Urfa ya getirilip Savaşın kaderi değişmiştir. Yüce Allah hepsinden razı olsun
3- Urfa'lı Kadın Kahramanlardan Fettane Behiye'sinin Urfa'nın Belediye başkanı olan Mustafa HACIKAMİLOĞLU'NA söylediği ifadeler Urfa merkezde toplumsal direnişin ve ayaklanmanın başlamasına sebebi olmuştur.
Urfa'da direniş hareketini örgütleyen ve bu nedenle İstanbul'a çağrılarak Beyazıt Meydanında idam edilen Şehit Nusret'e maaş bağlanmasına muhalefet eden Cumhuriyetin Kurucuları tarafından yapılan itiraz ve tartışmalar bu konular yeniden ale alınıp anlamı tartışılmalı.
Başkomutan Atatürk Urfa'nın Fransız işgalin den Kurtuluşunu telgrafla tüm Kuvva-i Milliye ye moral olsun diye bildirirken neden Urfa'ya gelmediği ayrı bir tartışma konusudur. Urfa Kurtuluş hareketi Anadolu Kurtuluş hareketine bir kıvılcım ve moral kaynağı olmuştur.
Atatürk tarafından Urfa'ya gönderilen Kerküklü Ali Saip Urfa'da 29 gün kalmış ve Fransız güçlerinden kaçarak Karaköprü de Badıllı Sait Bey e sığınmıştır.
Ali Saip ve Yahya Kemal'e Atatürk tarafından Urfa adına Milletvekilliği verilirken Cudi Paşaya Badıllı Sait Bey ve ya Müftüzade Hasan AÇANAL'A ve diğer Şehit ve Gazilerimize neden Milletvekilliği verilmediği bilinmeli ve konuya açıklık getirilmeli
Ali Saip daha sonra Atatürk'e suikast yaptığı tarihi belgelerde sabittir. İstiklal Mahkemeleri komutanlarından olan Ali Saip Atatürk e neden suikast yaptığı ve Atatürk ün Neden Urfa ya gelmediği araştırılıp bilinmeli.
Bu durumda bile Urfa'da ki Askeri Tugay'ın önüne neden Ali Saip'in heykeli dikilmiş ve Yüzbaşı Ali Saip Kışlası ismi verilmiştir.
Bu durumu açıkça konuşamayan Urfa lı tarihçiler yazar ve ve çizerler Protokol de yer almak peşinde olanlar biraz da Urfa’nın Kurtuluşuna katkıları olan İlçeleri ve Köylü Aşiretleri de yazın.
Tarihe not düşme adına Urfa'nın ve Urfalının tarihinde çok büyük kahramanlıklar olmasına rağmen Urfa'ya verilen İstiklal Madalyası geç kalınmış olmasına rağmen ertelenmiş bir haktır.
Geçmiş Cumhuriyet Hükümetlerinin haksızlıklarına rağmen 11 Nisan
Kurtuluş Bayramı törenlerin de
Urfa'ya gelecek olan İktidar mensubu ve Muhalefet Vekillerini İbrahim-i bir misafirperverlikle karşılamak Urfalının Şanındandır…
İnançları uğruna Ülkesi, Milleti ve Özgürlük için şehit düşen tüm adsız kahramanlara Rahmet diliyorum...