Yakup CANBEYLİ
Köşe Yazarı
Yakup CANBEYLİ
 

ŞANLIURFA’NIN HAMAMLARINDAN, CINCIKLI HAMAM

Şanlıurfa’nın Hamamlar çocukluğumuzun en güzel anılarım da yer alan sevdalarımdan biridir. Birkaç tanesi Serçe Hamamı, Veli bey Hamamı, Vezir Hamamı, Şaban Hamamı, Sultan Hamamı, Arasa Hamamı, Keçeci Hamamı ve Cıncıklı Hamamı olmak üzere Türkiye de İstanbul, Bursa, Edirne ve Erzurum’dan beşinci sırada yer almaktayız.        Özellikle iki hamamdan bahsetmek isterim. Bunlardan ikisinde de çocuk iken yıkanma şerefine erenlerdenim. Annem, Halam, Teyzem Mahalle ve komşu sakinlerimizle öğleden sonra hamam sefası olurdu. Bazen 12 Eylül Caddesinin girişinde olan Serçe Hamamına giderdik. Zaman zamanda Hizanoğlu Sokakta buluna Cıncıklı Hamamın yolunu tutarlar. Şanlıurfa’nın Cıncıklı Hamamından bahsedeceğiz. Cıncıklı Hamam, Şanlıurfa İli Eyyübiye İlçesi Pınarbaşı Mahallesi, Hızanoğlu Sokağındaki kitabesi bulunmayan bu hamamın ne zaman yapıldığı bilinmemekle beraber 1729 tarihinde tamir görmüş olan Hızanoğlu Camii ile aynı tarihlerde yapılmış olabileceği tarihçiler tarafından düşünülmektedir. Dönemin gezginlerinden olan Evliya Çelebinin Seyahatnamesinde bu hamamdan bahsetmesi, yapının XVII. yüzyılın ikinci yarısında mevcut olduğunu göstermektedir. Bu hamamın dış avlusundan (soğukluk) iç avlusuna (sıcaklık) girişteki arada (ılıklık) mevcuttur. Tarihten girmiş iken, tarihi Cıncıklı Hamamı ismini bir rivayete göre buraya gelen kadınlar ve gelinler kocalarına tertemiz cıncık gibi görünsün diye bu hamama gidermiş.  Diğeri rivayete göre de tavanında bulunan pencerelerdeki cam ve cam parçalarından ismini almaktadır. Halk arasında bu iki görüş (Rivayet) vardır. Hamamın ortasında göbek taşı sıra ile Hazna Öğü, Araplık Ağalık ve Otluk odaları mevcuttur. Şanlıurfa da eskiden kış gün ve geceleri kar yağışı ve de soğuktu. Kış günleri evlerde banyo yokken çoğunlukla hafta sonları (Cumartesi veya Pazar günü) hamama gidilirdi. Sabah (Sabah Namazından) ezanından saat 10’a kadar erkeklere saat 10’dan sonra 16.00’a kadar kadınlara hizmet verirdi. Mahalleli ve hamamın müşterileri arasında inanılan bir şey var ki; Hamamın içindeki bu ziyaretten dolayı burada yıkanan, kırklanan kişilerin işi rast gider. Şanlıurfa da birçok hamam bulunmasına rağmen, Gelin Hamamı, Güveyi Hamamı, Doğdu Hamamı, Sünnet Hamamı, Sıra Hamamı gibi durumlar için en çok rağbet gören hamamların başında Cıncıklı hamamdır. Öyle ki, eski zamanlardan gelen Manisi bile vardır. Bu Mani başka hiç bir hamam için söylenmemiş. Cincıklı hamam, Kubbesi tamam, Bi gelin gelmiş, Babası imam. Günümüzde de Cincıklı hamam gündüz kadınlara açık durumdadır. Hamamın işletmecisi "Eski gelenekler az da olsa halen yaşatılmaktadır, fakat eskisi kadar hamama gelen ve İlgi yok denecek kadar az" diyor.    
Ekleme Tarihi: 30 Mayıs 2024 - Perşembe

ŞANLIURFA’NIN HAMAMLARINDAN, CINCIKLI HAMAM

Şanlıurfa’nın Hamamlar çocukluğumuzun en güzel anılarım da yer alan sevdalarımdan biridir. Birkaç tanesi Serçe Hamamı, Veli bey Hamamı, Vezir Hamamı, Şaban Hamamı, Sultan Hamamı, Arasa Hamamı, Keçeci Hamamı ve Cıncıklı Hamamı olmak üzere Türkiye de İstanbul, Bursa, Edirne ve Erzurum’dan beşinci sırada yer almaktayız.       

Özellikle iki hamamdan bahsetmek isterim. Bunlardan ikisinde de çocuk iken yıkanma şerefine erenlerdenim. Annem, Halam, Teyzem Mahalle ve komşu sakinlerimizle öğleden sonra hamam sefası olurdu. Bazen 12 Eylül Caddesinin girişinde olan Serçe Hamamına giderdik. Zaman zamanda Hizanoğlu Sokakta buluna Cıncıklı Hamamın yolunu tutarlar.

Şanlıurfa’nın Cıncıklı Hamamından bahsedeceğiz. Cıncıklı Hamam, Şanlıurfa İli Eyyübiye İlçesi Pınarbaşı Mahallesi, Hızanoğlu Sokağındaki kitabesi bulunmayan bu hamamın ne zaman yapıldığı bilinmemekle beraber 1729 tarihinde tamir görmüş olan Hızanoğlu Camii ile aynı tarihlerde yapılmış olabileceği tarihçiler tarafından düşünülmektedir.

Dönemin gezginlerinden olan Evliya Çelebinin Seyahatnamesinde bu hamamdan bahsetmesi, yapının XVII. yüzyılın ikinci yarısında mevcut olduğunu göstermektedir. Bu hamamın dış avlusundan (soğukluk) iç avlusuna (sıcaklık) girişteki arada (ılıklık) mevcuttur.

Tarihten girmiş iken, tarihi Cıncıklı Hamamı ismini bir rivayete göre buraya gelen kadınlar ve gelinler kocalarına tertemiz cıncık gibi görünsün diye bu hamama gidermiş.  Diğeri rivayete göre de tavanında bulunan pencerelerdeki cam ve cam parçalarından ismini almaktadır. Halk arasında bu iki görüş (Rivayet) vardır.

Hamamın ortasında göbek taşı sıra ile Hazna Öğü, Araplık Ağalık ve Otluk odaları mevcuttur.

Şanlıurfa da eskiden kış gün ve geceleri kar yağışı ve de soğuktu. Kış günleri evlerde banyo yokken çoğunlukla hafta sonları (Cumartesi veya Pazar günü) hamama gidilirdi.

Sabah (Sabah Namazından) ezanından saat 10’a kadar erkeklere saat 10’dan sonra 16.00’a kadar kadınlara hizmet verirdi.

Mahalleli ve hamamın müşterileri arasında inanılan bir şey var ki;

Hamamın içindeki bu ziyaretten dolayı burada yıkanan, kırklanan kişilerin işi rast gider.

Şanlıurfa da birçok hamam bulunmasına rağmen, Gelin Hamamı, Güveyi Hamamı, Doğdu Hamamı, Sünnet Hamamı, Sıra Hamamı gibi durumlar için en çok rağbet gören hamamların başında Cıncıklı hamamdır.

Öyle ki, eski zamanlardan gelen Manisi bile vardır. Bu Mani başka hiç bir hamam için söylenmemiş.

Cincıklı hamam,

Kubbesi tamam,

Bi gelin gelmiş,

Babası imam.

Günümüzde de Cincıklı hamam gündüz kadınlara açık durumdadır.

Hamamın işletmecisi "Eski gelenekler az da olsa halen yaşatılmaktadır, fakat eskisi kadar hamama gelen ve İlgi yok denecek kadar az" diyor.

 

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yeniurfagazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.