Şanlıurfa’yı ve Şanlıurfalıyı en iyi şekilde Ünlü Seyahatname yazarı Evliya Çelebi yazısının bir noksanınsa Şanlıurfa için şunları yazmıştır.
Urfa halkı son derce misafir seven, garipleri koruyan, dost insanıdır.
Gece gündüz misafirsiz yemek yemezler. Yiğit, Güçlü, Mert ve Meydan Erleri vardır.
Cenabı Hak bu şehir ve halkına İbrahim Halil bereketi vermiş, çok zengin yerdir.
Evliya Çelebi, seyahatnamesin de bu şeklinde bahsetmektedir.
Bizde o zamanın insanlarının evlatları olarak bize de düşeni en iyi şekilde yapmamız gerekir.
Şanlıurfalının en çok sevdiği mevsim tabi ki “İsot” biber mevsimi. Yaz Mevsimi denilince Şanlıurfalının aklına öncelikle “İsot” biber gelir. Şanlıurfalının her şeyi biberdir. Şanlıurfalı her yemeği baharatlı ve özellikle “İsot” biberlidir. Ortalama Şanlıurfalı bir ton kırmızıbiber “İsot” yaşı kurutarak kışlığını hazırlar.
Bu arada Şanlıurfalı Bibere halk arasında İsot denilmektedir. Urfa İsot’u tektir tartışma götürmez. Şanlıurfalı İsotan çeşit çeşit kurutmalıklar yaparak, İsot Reçeli de yapmaktadır. Urfa İsotu tüm Şanlıurfalıların hayatını kaplamaktadır.
Şanlıurfalının tüm yemeklerinde Urfa İsot’u kullanılmaktadır.
Şanlıurfalı Çiğ Köfteye İsot kullanmaktadır.
Şanlıurfalı Kıymalı’ ya İsot kullanmaktadır. Bu arada Lahmacun ’un adı halk arasında kıymalı olarak telaffuz edilmektedir.
Anlaşılacağı üzere Şanlıurfalının tüm yemeklerinde Urfa İsotu mevcut olarak kullanılmaktadır. Şanlıurfa Kahvaltılarının baş tacı ve Tüm ciğer kebaplarında da kullanılmaktadır.
Şanlıurfalı Sabah kahvaltısı dahil, Öğlen Yemeği ve Akşam Yemeklerinin vaz geçilmezi Urfa İsotudur.
Şanlıurfalının ağız tadıdır, Şanlıurfa İsotu.
Şanlıurfa İsotunun özelliklerinden biri acısı açıdır ama insanları incitmez ve tatlı mayhoş bir ferahlık bırakır.
Şanlıurfa İsotu öyle insanları uzun süre rahatsızlık vermez.
Şanlıurfa İsotunu kullana kim varsa bir daha bir daha Şanlıurfalının kapısın çalarak İsotunu istemektedir.
Bu nedenle Şanlıurfalı hep misafirperver ve hep kendinde bulunan bu kışlık İsotan elinden geldiğince ikramda bulunur.
Yani Şanlıurfalı İsotu ne kadar az olursa olsun İkramda kusur etmemek için kendisinin kullanacağız isot’tan yarısını vereyim der. İsot Reçelini dahi iki bölerek ikram eder.
Şanlıurfa İsotunun yapımı ve Şanlıurfa İsot Reçelinin yapımı çok meşakkatli zor bir olaydır. Bu nedenle İsot yapımının zorluğundan dolayı Şanlıurfalı Hanımlar İsot’unu kararından fazla yaparak Kışlığını “Kış Mevsimine yiyeceği demek Kışlık” hazırlarlar.
Vay be sen neymişsin be İsot “BİBER”
Bir Şanlıurfalı olarak bu güzel nimeti Şanlıurfa’mıza bahşeden Allah’a ne kadar ham etsek azdır.
Bu nedenle hep şükür etmeliyiz.